Patrząc na swoje dzieci wykrzywione przed komputerem, pochylone nad telefonami możemy czuć frustrację i niezrozumienie. Często myślimy „Przecież za naszych czasów…” Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że brak ruchu nie może prowadzić do niczego dobrego. Boimy się wad postawy, dlatego też w celach profilaktycznych często decydujemy się na zajęcia dodatkowe. Wybór jest duży. Zastanówmy się, na co zwrócić uwagę przy wyborze zajęć dodatkowych? Czy są zajęcia, których trzeba unikać? Jakie zajęcia będą najkorzystniejsze? Ale po kolei..

Jakość zajęć dodatkowych

Często jakość prowadzenia zajęć jest znacznie ważniejsza niż rodzaj dyscypliny, który wybierzemy. Dobry trener to podstawa. Zmotywuje, poprowadzi ciekawe, urozmaicone zajęcia, gdy trzeba pokaże jak powinny być ustawione poszczególne części ciała podczas ruchu. Coraz częściej można spotkać trenerów współpracujących z fizjoterapeutami. Ta współpraca nie powinna polegać głównie na pomocy medycznej w chwili wystąpienia urazu. Fizjoterapeuci uświadamiają trenerów, jaki sposób ustawienia ciała oraz jaki ruch jest wskazany, a jaki będzie szkodliwy.

Przykład 1

Dziecko, które zaczęło trenować ma tendencję do koślawienia kolan. Oznacza to, że podczas klęku, przysiadów, podskoków na jednej i obu nogach, można zaobserwować uciekanie kolan do środka. Jest to zły nawyk, zwiększający ryzyko urazu, przeciążający stawy kolanowe oraz prowadzący do ich przedwczesnego niszczenia. Świadomy trener, rozumiejący konsekwencje takiego nawyku znajdzie sposób, aby poprawić jakość ruchu kolan podczas treningu.

Przykład 2

Dzieci doskonale radzą sobie z szybkością na boisku, ale taka umiejętność jak równowaga nie jest ich mocną stroną. Fizjoterapeuta wspólnie z trenerem urozmaicą trening, gdyż wiedzą, że poprawa koordynacji i równowagi wpłynie na profilaktykę urazów.

Fot. Przykład nieprawidłowego wykonywania ćwiczenia

Dobry cel to podstawa

Najlepiej, jeśli celem treningów na wczesnym etapie nie są wyniki, osiągnięcia czy rywalizacja. W młodym wieku zajęcia powinny być zabawą, przyjemnym spędzaniem czasu a nie przykrym obowiązkiem. Zajęcia powinny wszechstronnie rozwijać dziecko. Zatem nie tylko angażować całe ciało podczas ruchu, ale także rozwijać jego umiejętności współpracy w grupie. Treningi nie mogą być główną formą aktywności dziecka podczas całego tygodnia. Stanowią dodatek i atrakcję. Nie zapewnią prawidłowego rozwoju dziecku. Codzienna aktywność to podstawa. Rola rodzica jest tutaj przeogromna. Jego postawa oraz sposób spędzania wolnego czasu ma znaczenie decydujące.

Czytaj także: Skrzywienie kręgosłupa (skolioza) – objawy, przyczyny, rehabilitacja

Najlepszy czas na wybór zajęć dodatkowych

Dziecko w wieku przedszkolnym ma naturalną potrzebę ruchu. Dlatego też w tym czasie nie trzeba specjalnie namawiać go do aktywności. Zdecydowanie większe znaczenia ma wówczas to aby dziecka do ruchu nie zniechęcić! Zadaniem rodzica jest umożliwienie swobodnego kształtowania umiejętności ruchowych. Pozwólmy naszym dzieciom na zdobywanie nowych doświadczeń ile dusza zapragnie (oczywiście w granicach bezpieczeństwa). Towarzyszmy im, nie zniechęcajmy i asekurujmy w sytuacjach koniecznych.

Wiek szkolny to zdecydowanie lepszy czas, aby pomyśleć o dodatkowym urozmaiceniu aktywności w ciągu tygodnia. Dlaczego? Z kilku powodów. Podstawowe zdolności ruchowe są już dobrze rozwinięte, zdolność koncentracji jest większa, lekcje wymuszą pozycję siedzącą, a to oznacza zbyt mało aktywności ruchowej w szkole i większe ryzyko wad postawy. Jest to również czas, w którym wzrasta zainteresowanie komputerem i telefonem, dlatego dodatkowy ruch może być świetną alternatywą.

Fot. Przykład pozycji prawidłowej i nieprawidłowej

Sprawdźmy co jest w ofercie

Obecnie oferta zajęć dodatkowych jest ogromna. Które zajęcia wybrać? Jeśli dziecko zmaga się z problemem wad postawy i chodzi na rehabilitację to na pewno warto sprawę przedyskutować z fizjoterapeutą. Dyscypliny, które mają niekorzystne elementy treningu trenowane raz czy dwa razy w tygodniu w formie rekreacji nie powinny stanowić zagrożenia. Największe ryzyko idzie w parze z ilością treningów w tygodniu i wyczynem uprawianej dyscypliny. W takim przypadku konieczna jest diagnostyka fizjoterapeuty, który poprzez właściwą analizę dobierze odpowiednie ćwiczenia ogólnorozwojowe, które nie dopuszczą do negatywnych konsekwencji treningu.

Plusy i minusy najbardziej popularnych zajęć dodatkowych

• Sporty drużynowe: piłka nożna, siatkówka, koszykówka, piłka ręczna. Sporty drużynowe bardzo korzystnie wpływają na wszechstronny rozwój dziecka. Podczas gry kształtowanych jest wiele zdolności motorycznych (m. in. gibkość, szybkość, koordynacja, wytrzymałość), które wpływają na prawidłowy rozwój dziecka. Jednak należy pamiętać o jednej rzeczy – asymetryczności! Dotyczy to szczególnie piłki nożnej. Dziecko wykonując tysiące powtórzeń kopnięcia piłki swoją „dominującą nogą” wzmacnia asymetrycznie siłę i masę mięśniową w obrębie całego układu ruchu. Jeśli zapomina się o drugiej nodze to może to predysponować do skrzywienie kręgosłupa. Należy pamiętać, że podstawa to trening obiema rękami i obiema nogami.
  
  
• Tenis W przypadku tenisa sprawa nie jest prosta ponieważ dla wielu graczy jest to sport asymetryczny. Jednak nie musi być! Ważne by trener dbał o dobór ćwiczeń ogólnorozwojowych oraz proporcje w treningu w grze backhand-em i forehand-em.
  
  
• Lekkoatletyka W przypadku lekkoatletyki sprawa jest skomplikowana ponieważ większość dyscyplin jest bardzo korzystna (biegi, skoki) jednak wszystkie ćwiczenia rzutowe są mocno asymetryczne. Jeśli dziecko będzie uczęszczało na treningi rzutu dyskiem, młotem pchnięcia kulą czy biegu przez płotki to konieczna jest konsultacja z fizjoterapeutą w celu doboru ćwiczeń równoważących trening asymetryczny.
  
  
• Pływanie Pływanie bardzo korzystnie i wszechstronnie wpływa na układ ruchu dziecka. Jednak i w tym przypadku należy pamiętać o równowadze. Ważne by zmieniać style bo w każdym stylu praca mięśniowa jest inna. Dodatkowo warto dbać o ćwiczenia „na lądzie” bo w wodzie na cały układ ruchu trenujący w poziomie wpływają inne siły i przeciążenia niż podczas treningu w pozycji pionowej.
  
  
• Sporty walki Sporty walki to bardzo wszechstronny rozwój. Podczas treningu kształtowanych jest wiele zdolności motorycznych (m. in. siła, wytrzymałość, koordynacja, gibkość). Jednak sporty walki to też spore minusy. W przypadku większości sportów kontaktowych gdzie dochodzi do walki z przeciwnikiem każdy zawodnik przybiera pozycje asymetryczną. Jeśli trening nie odbywa się na dwie strony to tworzy to nieproporcjonalne napięcia w obrębie tułowia, obręczy barkowej i biodrowej. Ponadto podczas treningu zawodnicy by unikać ciosu często obniżają swoją pozycję pochylając głowę i barki do przodu. Niestety nie jest to korzystna pozycja do kształtowania prawidłowej postawy, szczególnie, że dzieci spędzają dużo czasu w tej pozycji podczas używania telefonu czy tabletu. Na koniec jeszcze jedna ważna uwaga w młodym wieku dochodzi do kształtowania się mózgu dziecka dlatego liczne uderzenia w głowę mogą zwiększać ryzyko niekorzystnych mikrouszkodzeń.
  
  
• Taniec Obecnie istnieje dużo rodzajów zajęć tanecznych dla młodych chłopców i dziewczyn. Taniec działa bardzo stymulująco na rozwój młodego układu ruchu, poprawia m. in. elastyczność, siłę mięśniową, koordynację i równowagę. W przypadku tańca jedyne zagrożenie wynika z dużego obciążenia przodostopia. W przypadku zajęć gdzie dochodzi do stania na palcach (szczególnie balet) w przypadku dzieci z dużą elastycznością stawową (szczególnie u dziewczyn) może dochodzić do zwiększonego ryzyka zaburzeń ukształtowania łuku poprzecznego stopy i powstawania początków haluksa.
  
  
• Rekreacja (Rolki, Rower, Hulajnoga) Wybierając odpowiedni sprzęt sportowy dla swojego dziecka należy pamiętać o prawidłowym rozmiarze. Dotyczy to szczególnie roweru. Jeśli rower będzie za mały lub gdy siodełko będzie zbyt wysoko w stosunku do ustawienia kierownicy to dziecko będzie miało tendencje do garbienia się. Jeśli chodzi o hulajnogę to tu mamy największe ryzyko asymetrii ponieważ generalnie dzieci jeżdżą tylko na swojej ulubionej nodze! Jeśli dziecko spędza po parę godzin dziennie na jeździe to może to wpływać niekorzystnie na powstanie asymetrycznych napięć w obrębie kręgosłupa i obręczy biodrowej.
  
  

Czytaj także: Wady postawy – Profilaktyka

Jeżeli nasze dziecko rozpocznie treningi warto przyjrzeć się samej formie prowadzenia zajęć. Czasem dyskwalifikujący może być już sam sposób ich prowadzenia!

Unikajmy treningów, podczas których:

• brakuje zabaw ogólnorozwojowych kształtujących szybkość, skoczność, gibkość, równowagę, koordynację, najkrócej pisząc – wieje nudą
• zajęcia nie są dostosowane do wieku dziecka, są za trudne, zbyt proste
• zajęcia są skupione na trenowaniu w kółko jednej i tej samej umiejętności ruchowej, brak urozmaicenia
• brakuje ćwiczeń angażujących obie strony ciała, wiele jest ćwiczeń asymetrycznych, podczas których ćwiczy się jedną stronę w jednym i tym samym ustawieniu
• trener nie zwraca uwagi na sposób wykonania ruchu, nie jest ważna dla niego jakość
• ostatnie, ale bardzo istotne: dziecko na myśl o zajęciach jest nerwowe, zestresowane, traktuje je jak karę.
  
  
  

Podsumowanie

Zajęcia ruchowe powinny być dla dziecka przyjemnością i dobrą zabawą. Nie mogą być mozolnym, nudnym ćwiczeniem tej samej techniki w jednym i tym samym ustawieniu.

Treningi to dodatkowa atrakcja w ciągu tygodnia ale nie jedyna możliwość ruchu. To nie przepis na zdrowe dziecko. Najważniejsza jest codzienna aktywność. Treningi dwa razy w tygodniu nie zapewnią dziecku prawidłowego rozwoju. Dlatego wszyscy: na dwór! My rodzice dajmy dobry przykład sami zaczynając ćwiczyć. Przypomnijmy sobie: zabawy na trzepaku, grę w gumę, skakankę, hula-hoop, grę w klasy, podchody, zośkę.

Dobry trener to podstawa. Jego świadomość wpływa na jakość zajęć. On potrafi zachęcić i zmotywować do ruchu. Dla dobrego trenera priorytetem będzie zdrowie dziecka, nie wynik.

Pamiętajmy! W czasach, w których królują komputery każdy rodzaj aktywności ruchowej jest jak najbardziej wskazany. Natomiast groźny jest brak ruchu. Zajęcie ruchowe mądrze prowadzone w formie rekreacji są sprzymierzeńcem w walce z wadami postawy.

Rozpocznij profilaktykę wad postawy już dziś!

Nie trać czasu kliknij w link i przejdź od razu do Sklepu

W przypadku ćwiczeń w domu z dzieckiem bardzo przydatne może być kilka rzeczy:

– Do ćwiczeń wzmacniających przydatne mogą być lżejsze hantle i taśmy do ćwiczeń. 

– W przypadku kiedy nieprawidłowa postawa utrwaliła się już, bardzo przydatna jest poduszka ortopedyczna dla dzieci, która poprawi pozycję głowy podczas spania oraz ograniczy dalszy postęp problemu.

– Dla poprawy pozycji siedzącej niezbędna jest poduszka lędźwiowa, warto również przeplatać siedzenie na krześle, pozycją dynamiczną siedzącą czyli kładzenie na krześle poduszki sensorycznej. 

– Warto również kilka razy w tygodniu zakładać dziecku korektor postawy (pajączek) by przynajmniej przez pewien czas układ nerwowy dziecka dostawał informacje o skorygowanej postawie.

– Dla komfortu ćwiczeń zawsze warto pomyśleć o macie do ćwiczeń.

Jeśli masz pytania i wątpliwości w temacie wad postawy? umów się ze mną na Konsultację Online.

Zachęcam do komentowania i zadawania pytań pod artykułem!
Przemek Jureczko