Wiele osób zastanawia się co to jest badanie RTG? czy powinno się w jakiś sposób do niego przygotować? jak działa? ile razy w roku można je robić? oraz czy trzeba mieć skierowanie od lekarza aby je wykonać? Pokrótce postaram się odpowiedzieć na wszystkie te pytania i rozwiać wszystkie wątpliwości.
Badanie RTG nazywane często potocznie „prześwietleniem”, polega na prześwietleniu ciała człowieka promieniami X (to rodzaj promieniowania elektromagnetycznego, którego długość fali mieści się w zakresie od 10 pm do 10 nm. Zakres promieniowania rentgenowskiego znajduje się pomiędzy ultrafioletem i promieniowaniem gamma).Podczas badania wykorzystuje się różną wchłanialność promieni przez poszczególne struktury ciała. Pamiętać należy, iż kości przyciągają więcej promieni, dlatego na zdjęciu rentgenowskim są zaznaczone na biało a tkanki miękkie pozostają czarne i słabo widoczne.
W większości przypadków do badania RTG nie trzeba się specjalnie przygotowywać, jedynie przy badaniu niektórych części ciała należy być na czczo. Przed badaniem RTG kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego należy w dniu poprzedzającym badanie zastosować lekką dietę, najlepiej spożywać pokarmy płynne bez błonnika, a w dniu badania stawić się na czczo. Jeśli występują problemy z zaparciami wystarczy poinformować o tym swojego lekarza, który zaproponuje odpowiednią dietę lub środek przeczyszczający.
Współczesne aparaty rentgenowskie są znacznie mniej obciążające dla organizmu niż stare urządzenia. Jednak należy pamiętać o tym, że badanie RTG nie jest obojętne dla organizmu (prawie 99% promieniowania jest pochłaniane przez organizm). Badanie RTG wykonywane w odpowiednich odstępach czasu jest mniej szkodliwe. Poza tym istnieje kilka przeciwwskazań, o których trzeba pamiętać:
Ciąża – ciąża jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonywania badania RTG. Istnieją jednak przypadki, w których nie jest możliwe wyznaczenie terminu badania RTG po porodzie. Wtedy należy powiadomić personel medyczny o ciąży, przez co zostaną podjęte specjalne środki ochronne dla płodu. Zostanie on odizolowany od promieniowania, dzięki czemu skutki uboczne zostaną zminimalizowane.
Częste wykonywanie badania – promienie X, pomimo stosowania środków ochronnych, są szkodliwe dla organizmu, dlatego należy ograniczyć poddawanie się temu badaniu do maksymalnie 2 razy w roku. Jeśli niedawno mieliśmy robione badanie RTG, koniecznie trzeba o tym poinformować personel medyczny oraz lekarza wypisującego skierowanie.
Młody wiek – każdy organizm pochłania promienie rentgenowskie, jednak najbardziej narażone na niebezpieczeństwo są dzieci. W ich przypadku należy ograniczyć stosowanie badania RTG do minimum.
Podczas badania RTG pacjent jest ustawiany przez personel medyczny w odpowiedniej pozycji (w zależności od rodzaju wykonywanego badania). Następnie osoba, która przeprowadza badanie wychodzi, aby w drugim pomieszczeniu obsłużyć aparaturę. Należy pamiętać aby bezwzględnie przestrzegać wszystkich wskazówek przekazanych przez personel medyczny. Ułatwi to znacznie wykonanie badania i pozwoli uniknąć powtarzania niedokładnie zrobionego prześwietlenia! Podczas badania nie można się poruszać, ponieważ obraz wyjdzie rozmazany i niemożliwy do oceny. Badanie RTG trwa od kilku do kilkunastu minut. Wynik jest obecnie wydawany najczęściej na płycie CD wraz z opisem.
Obecnie badanie analogowe i klisze są wypierane przez badanie cyfrowe, które pozwala na uzyskanie obrazu o dużej ilości rozróżnialnych szczegółów przy niskiej dawce promieniowania. Obraz może być obrabiany komputerowo bez utraty jakości , powiększany, przybliżany, kontrastowany. Zdjęcie cyfrowe jest tańsze niż analogowe, (ponieważ jego cena nie zależy od cen surowców: klisze, odczynniki), ponadto eliminujemy koszty obróbki klasycznych filmów. Ponadto zdjęcia RTG nie muszą być drukowane, można je obejrzeć korzystając z komputera w dowolnym miejscu. Nie trzeba również przechowywać klisz, zdjęcia zostają archiwizowane na serwerach, dlatego mogą być dostępne nawet po latach. Pomaga to znacznie usprawnić pracę wielu placówek i specjalistów.
Czytaj także: Co powinieneś wiedzieć na temat tomografii komputerowej
Ważną rzeczą, o której należy pamiętać to skierowanie. Badanie RTG wykonuje się tylko na podstawie pisemnego zlecenia od lekarza, które jest częścią dokumentacji medycznej. Skierowanie powinno zawierać cel i uzasadnienie badania, wstępne rozpoznanie kliniczne oraz występujące choroby towarzyszące. Warto podkreślić, iż wykonywanie badania RTG wyłącznie na podstawie pisemnego skierowania dotyczy zarówno badań finansowanych ze środków publicznych „na NFZ”, jak i badań prywatnych. Każda placówka sama wycenia koszt wykonania prześwietlenia. Uzależniony jest on od okolicy, którą chcemy prześwietlić oraz stopnia trudności badania, np. badanie RTG z kontrastem.
Za pomocą RTG możemy zbadać przede wszystkim układ kostny. Poza tym zdjęcie rentgenowskie może być pomocne w ocenie dysfunkcji wielu narządów. Badanie RTG jest najstarszą, nieinwazyjną metodą obrazowania ludzkiego ciała. Wraz z rozwojem techniki wprowadzone zostały również badania Tomografii komputerowej oraz Rezonansu magnetycznego, które znacznie poprawiły możliwości diagnozowania wielu jednostek chorobowych.
Mając na uwadze zdrowie pacjenta należy pamiętać, że badanie RTG, Tomografii komputerowej czy Rezonansu magnetycznego nie jest obojętne dla organizmu. Wykonywane w stosownych odstępach czasu jest mniej inwazyjne. Dzięki postępowi technologicznemu tradycyjne aparaty RTG wykonujące zdjęcia na kliszach zastępowane są nowoczesnymi cyfrowymi urządzeniami. Są one bezpieczniejsze dla pacjentów, ponieważ do wytworzenia obrazu wykorzystują mniejszą dawkę promieniowania, a otrzymywane zdjęcia są zdecydowanie lepszej jakości. Cyfrowy zapis obrazu pozwala na dokładniejszą, bardziej precyzyjną diagnostykę, a także łatwą archiwizację badań i możliwość powtórnej ich oceny. Choć badanie RTG jest wypierane przez nowocześniejsze metody, to w diagnostyce wielu chorób wciąż pozostaje niezastąpione.
Bibliografia:
- http://gdziertg.pl/na-czym-polega-rtg/
- http://luxmedlublin.pl/dla_lekarza/3a,aktualnosci,cyfrowe-rtg-dla-waszych-pacjentow
Jestem fizjoterapeutą i propagatorem zdrowego stylu życia. Moim celem nr 1 jest powrót pacjentów do sprawności. Pisząc i nagrywając dla Was materiały staram się wskazać właściwą drogę do zdrowia i pokazać ile zależy od Ciebie!
Najnowsze komentarze