Rodzice obserwując swoje dziecko podczas pielęgnacji i zabawy często zastanawiają się czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo. Gdy dziecko intensywnie rośnie można z dnia na dzień zauważyć duże zmiany w jego umiejętnościach ruchowych. Najczęściej dziecko zaczyna osiągać pozycję stojącą około 10-12 miesiąca życia. Zaczynamy wówczas obserwować jak maluch sobie radzi z nowymi wyzwaniami. Z biegiem kolejnych miesięcy dziecko doskonali nową pozycję więc warto zwrócić uwagę na symetryczne ułożenie kręgosłupa, łopatek oraz barków bo każda asymetria może być początkiem wady postawy.

Wady postawy – na co zwrócić uwagę?

W jaki sposób możesz najłatwiej rozpoznać czy Twoje dziecko ma nieprawidłową postawę? Czy można zauważyć problem nie będąc fizjoterapeutą czy też lekarzem? Gdy spojrzysz na dziecko od tyłu nie jest łatwo ocenić czy kręgosłup ustawiony jest prawidłowo. Często dopiero na zdjęciu rentgenowskim widać czy kręgosłup jest ustawiony w linii prostej czy też występuje skrzywienie boczne. Jednak w większości przypadków można zaobserwować pierwsze oznaki, które mogą wskazywać na występowanie asymetrii.

Podczas obserwacji dziecko powinno być ustawione na twardym podłożu najlepiej tylko w majtkach. Podczas oceny nogi powinny być wyprostowane, a stopy ustawione równo (tak, aby jedna stopa nie wyprzedzała drugiej). W tej pozycji możemy zwrócić uwagę na barki, które powinny być ustawione na tej samej wysokości, taka sama zasada dotyczy ustawienia łopatek, jednak w ich przypadku możemy także ocenić czy jedna nie odstaje bardziej od kręgosłupa od drugiej. Patrzymy także na trójkąty talii, czyli przestrzeń pomiędzy luźno zwisającymi rękami a tułowiem. Zawsze oceniamy symetryczność w ustawieniu poszczególnych części ciała, a więc porównujemy stronę prawa do lewej.



Fot. Przykład zwiększonego wcięcia w talii

Co powinno zwrócić naszą uwagę na co dzień? Gdy dziecko przyjmuje różne pozycje na co dzień dobrze zaobserwować czy aby nie ustawia się w asymetrii. Na przykład podczas stania obciążenie pada tylko na jedną stronę (noga po tej stronie może być wyprostowana, druga noga jest ugięta). Jeśli taka sytuacja powtarza się  warto przyjrzeć się kręgosłupowi.

Czytaj także: Skrzywienie kręgosłupa (skolioza) – objawy, przyczyny, rehabilitacja

Profilaktyka wad postawy to regularna ocena postawy dziecka

Podczas obserwacji dziecka z boku możemy również dostrzec kilka nieprawidłowości. Jedną z nich jest zbyt mocne wychylenie głowy do przodu w stosunku do całego ciała. W przypadku prawidłowej pozycji uszy dziecka powinny znajdować się bezpośrednio nad barkami. Podobny problem może występować w przypadku ustawienia barków, które wysuwają się do przodu. Często wtedy klatka piersiowa jest schowana, a dziecko przyjmuje skuloną postawę (plecy okrągłe). Odstające i dobrze widoczne łopatki, tzw. „skrzydełka”, świadczą natomiast o braku właściwej stabilizacji w obrębie tułowia i obręczy barkowej.

Oceniając kręgosłup z boku wszystkie krzywizny powinny tworzyć  literę S. Niestety, u niektórych dzieci krzywizna piersiowa (kifoza) jest spłaszczona, mówimy wówczas o plecach płaskich. W sytuacji przeciwnej mówimy o hiperkifozie (tzw. plecy okrągłe). Oba skrajne ustawienia niestety nie są korzystne dla rozwoju dziecka.

Do nieprawidłowości zaliczamy również dość powszechny problem całościowego ustawienia kręgosłupa w kształt litery C. W takiej sytuacji zaburzone jest ukształtowanie lordozy lędźwiowej, która zmienia się w kifozę z charakterystycznymi wystającymi wyrostkami kolczystymi (zewnętrzna część kręgów) w dolnej części pleców. Taka sytuacja jest wynikiem braku ruchu oraz dość często przyjmowanej przez dzieci pozycji siedzącej w maksymalnym zaokrągleniu pleców z głową wysuniętą do przodu.




Fot. Przykład całkowitej kifotyzacji pleców (plecy zgarbione).

Kiedy wada postawy może zostać przeoczona? Wykrycie asymetrii może nastręczać trudności, jeśli mamy do czynienia z dzieckiem, które cierpi na nadwagę lub otyłość. Wskazana jest wtedy częstsza kontrola dziecka u fizjoterapeuty by zminimalizować ryzyko powstania problemu. 

Czytaj także: Czy zajęcia dodatkowe mogą sprzyjać wadom postawy?

Jeśli Twoje dziecko chodzi na dodatkowe zajęcia ruchowe to nie jest to jednoznaczne z prawidłowym rozwojem kręgosłupa! Niestety mimo zwiększonej aktywności ruchowej, wady postawy mogą postępować!

Kiedy powinno się zwiększyć czujność? Warto zwrócić szczególną uwagę na postawę dziecka, jeśli:

• dziecko jest w okresie przyspieszonego wzrostu
• dziecko cierpi na nadwagę lub otyłość
• plecy dziecka są płaskie (predysponuje to do powstawania skoliozy)
• dziecko jest po urazie i ma długą przerwę od aktywności, nosiło gips lub odciążało chorą rękę lub nogę
• dziecko w czasie wolnym zajmuje się asymetryczną czynnością, jaką jest np. gra na instrumencie takim jak skrzypce, flet poprzeczny
• dziecko często krzywo siedzi (noga pod pośladkiem, podparcie głowy na ręce lub siad z plecami w kształcie litery C).

Powstawaniu zaawansowanych wad postawy można przeciwdziałać dzięki wczesnej diagnostyce. Dlatego też tak ważna jest czujność rodziców i konsultacja z fizjoterapeutą specjalizującym się w tematyce wad postawy.

Nie bójcie się konsultacji i zadawajcie jak najwięcej pytań. Patrząc od strony fizjoterapeuty współpraca z rodzicami dziecka ma ogromne znaczenie i to ona  wpływa na postępy terapii. Sukces procesu leczenia zależy od pełnego zaangażowania fizjoterapeuty, rodziców oraz dziecka. Pamiętaj, że ty jako rodzic najwcześniej możesz dostrzec nawet niewielkie różnice i nie pozwolić na rozwinięcie wady postawy, która może mieć wiele negatywnych konsekwencji na przyszłość.



Fot. Przykład niekorzystnego podporu na łokciu

Rozpocznij profilaktykę wad postawy już dziś!

Nie trać czasu kliknij w link i przejdź od razu do Sklepu

W przypadku ćwiczeń w domu z dzieckiem bardzo przydatne może być kilka rzeczy:

– Do ćwiczeń wzmacniających przydatne mogą być lżejsze hantle i taśmy do ćwiczeń. 

– W przypadku kiedy nieprawidłowa postawa utrwaliła się już, bardzo przydatna jest poduszka ortopedyczna dla dzieci, która poprawi pozycję głowy podczas spania oraz ograniczy dalszy postęp problemu.

– Dla poprawy pozycji siedzącej niezbędna jest poduszka lędźwiowa, warto również przeplatać siedzenie na krześle, pozycją dynamiczną siedzącą czyli kładzenie na krześle poduszki sensorycznej. 

– Warto również kilka razy w tygodniu zakładać dziecku korektor postawy (pajączek) by przynajmniej przez pewien czas układ nerwowy dziecka dostawał informacje o skorygowanej postawie.

– Dla komfortu ćwiczeń zawsze warto pomyśleć o macie do ćwiczeń.

Jeśli masz pytania i wątpliwości w temacie wad postawy? umów się ze mną na Konsultację Online.

Zachęcam do komentowania i zadawania pytań pod artykułem!
Przemek Jureczko